"Fare" – czasownik, który robi wszystko!

Poznaj jeden z najważniejszych czasowników we włoskim

Jeśli uczysz się włoskiego, szybko zauważysz, że pewne słowa pojawiają się wszędzie. Jednym z nich jest "fare" – czasownik, który oznacza "robić", "czynić", ale tak naprawdę... potrafi o wiele więcej!

Co znaczy "fare"?

W podstawowym znaczeniu "fare" to "robić" lub "wykonywać jakąś czynność". Na przykład:

• Faccio i compiti – Robię zadanie domowe.

• Cosa fai domani? – Co robisz jutro?

Ale to dopiero początek! "Fare" we włoskim pojawia się w wielu wyrażeniach, idiomach i codziennych zwrotach. To czasownik uniwersalny, który "robi robotę" w przenośni i dosłownie.

Odmiana "fare" w czasie teraźniejszym (presente)

To warto znać na pamięć – czasownik jest nieregularny, więc nie da się go odmienić "na logikę".

io faccio                  noi facciamo

tu fai                       voi fate

lui/lei fa                      loro fanno

Przykłady użycia w codziennych sytuacjach

1. Fare colazione – jeść śniadanie

Ogni mattina faccio colazione alle 8. – Każdego ranka jem śniadanie o 8.

2. Fare una passeggiata – iść na spacer

Dopo cena facciamo una passeggiata. – Po kolacji idziemy na spacer.

3. Fare la spesa – robić zakupy spożywcze

Chi fa la spesa oggi? – Kto robi dziś zakupy?

4. Fare una foto – robić zdjęcie

Mi fai una foto, per favore? – Zrobisz mi zdjęcie, proszę?

5. Fare attenzione – uważać

Fai attenzione alla macchina! – Uważaj na samochód!

Popularne zwroty z "fare"

• Fare il bagno – kąpać się

• Fare una telefonata – zadzwonić

• Fare sport – uprawiać sport

• Fare finta (di) – udawać (że)

• Fare tardi – spóźnić się, być późno

• Farcela – dać radę (np. Non ce la faccio – Nie daję rady)

Ciekawostka: "fare" + zawód

W języku włoskim bardzo często pytamy:
"Cosa fai?" – czyli "Co robisz?" w sensie: Czym się zajmujesz?

Odpowiedź to zazwyczaj:

• Faccio il medico. – Jestem lekarzem.

• Faccio l'insegnante. – Jestem nauczycielką.

Podsumowanie

Czasownik "fare" to prawdziwy mistrz wielozadaniowości. Używany codziennie, w setkach wyrażeń i kontekstów. Warto go dobrze poznać, bo dzięki niemu dogadasz się w wielu sytuacjach – od rozmowy przy śniadaniu po pytanie o zawód czy planowanie weekendu.

📌 Zadanie dla Ciebie Stwórz swoją listę wyrażeń z "fare", które są dla Ciebie najbardziej przydatne, i zacznij je regularnie używać. Im częściej go powtarzasz, tym bardziej staje się naturalny.

 

"Aprire" i "Chiudere" – małe czasowniki o wielkiej roli!

Ucząc się języka włoskiego, szybko zauważamy, jak ważne są codzienne czynności: otwieranie i zamykanie drzwi, książek, okien... Dlatego dzisiaj przyjrzymy się bliżej dwóm bardzo praktycznym czasownikom: aprire (otwierać) i chiudere (zamykać).

Aprire – otwierać

Czasownik aprire oznacza "otwierać". Może odnosić się zarówno do rzeczy fizycznych (np. drzwi, książki), jak i do spraw bardziej abstrakcyjnych (np. rozmowy, konta w banku).

Przykłady użycia:

• Apro la finestra. – Otwieram okno.

• Quando apri il negozio? – Kiedy otwierasz sklep?

• Apriamo una nuova discussione. – Otwórzmy nową dyskusję.

Odmiana w czasie teraźniejszym (presente):

• io apro

• tu apri

• lui/lei apre

• noi apriamo

• voi aprite

• loro aprono

Chiudere – zamykać

Czasownik chiudere to "zamykać". Używamy go zarówno w odniesieniu do przedmiotów, jak i sytuacji, na przykład zamknięcia spotkania lub zamknięcia firmy.

Przykłady użycia:

• Chiudo la porta. – Zamykam drzwi.

• A che ora chiudete l'ufficio? – O której zamykacie biuro?

• La conferenza si è chiusa con un applauso. – Konferencja zakończyła się brawami.

Odmiana w czasie teraźniejszym (presente):

• io chiudo

• tu chiudi

• lui/lei chiude

• noi chiudiamo

• voi chiudete

• loro chiudono

Aprire i chiudere w życiu codziennym

Te dwa czasowniki są naprawdę wszechobecne! Wyobraź sobie swój dzień: otwierasz oczy (aprire gli occhi), zamykasz drzwi domu (chiudere la porta), otwierasz komputer (aprire il computer), zamykasz okno, bo robi się zimno (chiudere la finestra)...

Znając aprire i chiudere, możesz opisać bardzo wiele prostych, codziennych czynności po włosku.

---

Mini ćwiczenie dla Ciebie:

Uzupełnij zdania odpowiednią formą "aprire" lub "chiudere":

1. Ogni mattina _____ la finestra per far entrare l'aria fresca.

2. Prima di uscire di casa, _____ sempre la porta a chiave.

3. Ieri _____ un nuovo conto in banca.

(Odpowiedzi: 1. apro, 2. chiudo, 3. ho aperto)

---

Podsumowując:
Nauka takich "małych" czasowników jak aprire i chiudere to klucz do swobodnego porozumiewania się po włosku – i do otwarcia drzwi (dosłownie i w przenośni!) do nowego językowego świata! 🇮🇹✨

Czasowniki wzajemne w języku włoskim: Zrozumienie i użycie

Czasowniki wzajemne (włos. verbi reciproci) to specyficzna grupa czasowników, które wyrażają czynności wykonywane przez dwie lub więcej osoby, skierowane ku sobie nawzajem. W języku włoskim czasowniki te mają charakter zwrotny i są używane, gdy podmioty działają na siebie nawzajem, co czyni je różnymi od zwykłych czasowników zwrotnych, które odnoszą się do czynności wykonywanych przez jedną osobę na sobie.

Czym są czasowniki wzajemne?

Czasowniki wzajemne są używane, gdy dwie lub więcej osób wykonują tę samą czynność, a ich działanie ma wpływ na wszystkie zaangażowane strony. W języku włoskim do wyrażenia czasowników wzajemnych używa się zaimków zwrotnych si, które zmieniają się w zależności od osoby, jak w przypadku innych czasowników zwrotnych. Warto podkreślić, że w języku polskim czasowniki wzajemne wyrażają się zwykle przez zwroty takie jak „kochać się”, „rozmawiać ze sobą”, „spotkać się”.

Jak rozpoznać czasowniki wzajemne?

Czasowniki wzajemne są rozpoznawane dzięki użyciu zaimka zwrotnego si, który wskazuje na wzajemność działania. Zaimek ten zmienia się w zależności od osoby, tak jak w przypadku czasowników zwrotnych.

Oto przykłady odmiany czasowników wzajemnych w zależności od osoby:

• io (ja) – mi (np. ci abbracciamo – przytulamy się nawzajem)

• tu (ty) – ti (np. ti parlate – rozmawiacie ze sobą)

• lui/lei (on/ona) – si (np. si odiano – nienawidzą się)

• noi (my) – ci (np. ci vediamo – widzimy się)

• voi (wy) – vi (np. vi scrivete – piszecie do siebie)

• loro (oni/one) – si (np. si amano – kochają się)

Ważne jest, że czasowniki wzajemne różnią się od czasowników zwrotnych tym, że oznaczają akcję wzajemną, czyli obie strony działają na siebie nawzajem.

Jak używać czasowników wzajemnych?

1. W zdaniach twierdzących: Czasowniki wzajemne w czasie teraźniejszym odmieniają się zgodnie z osobą, podobnie jak inne czasowniki zwrotne, ale wyrażają wzajemność.

   • Ci vediamo ogni giorno – Widzimy się codziennie.

   • Si parlano sempre – Zawsze ze sobą rozmawiają.

   • Ci amiamo moltissimo – Kochamy się bardzo.

2. W czasach przeszłych: Czasowniki wzajemne w czasie przeszłym (np. w passato prossimo) używają czasownika pomocniczego essere (być), podobnie jak inne czasowniki zwrotne.

   • Ci siamo incontrati ieri – Spotkaliśmy się wczoraj.

   • Si sono sposati l’anno scorso – Pobrali się w zeszłym roku.

   • Si sono abbracciati dopo la partita – Przytulili się po meczu.

3. W pytaniach: Czasowniki wzajemne mogą występować w pytaniach. Zaimek zwrotny zmienia się w zależności od osoby, a konstrukcja pytająca jest podobna do pytań z czasownikami zwrotnymi.

   • Vi vedete spesso? – Widzicie się często?

   • Si scrivono ogni settimana? – Piszą do siebie co tydzień?

4. W zdaniach negatywnych: Aby wyrazić zaprzeczenie, słowo non stawia się przed zaimkiem zwrotnym.

   • Non ci vediamo più – Już się nie widujemy.

   • Non si parlano mai – Nigdy ze sobą nie rozmawiają.

Przykłady najczęściej używanych czasowników wzajemnych

Czasowniki wzajemne w języku włoskim są stosunkowo liczne i odnoszą się do różnych rodzajów interakcji międzyludzkich. Oto kilka przykładów:

• incontrarsi – spotkać się

• abbracciarsi – przytulać się

• parlarsi – rozmawiać ze sobą

• amarsi – kochać się

• litigare – kłócić się

• aiutarsi – pomagać sobie nawzajem

• scriversi – pisać do siebie

• baciarsi – całować się

• comprendersi – rozumieć się nawzajem

• odiarse – nienawidzieć się

Każdy z tych czasowników odnosi się do działań, które są wykonywane przez dwie lub więcej osoby, a ich skutki dotyczą wszystkich zaangażowanych stron.

Czasowniki wzajemne a czasowniki zwrotne

Ważne jest, by odróżnić czasowniki wzajemne od czasowników zwrotnych, które odnoszą się do czynności wykonywanych przez jedną osobę na sobie. Na przykład:

• lavarsi (myć się) – czynność wykonana przez jedną osobę na sobie.

• incontrarsi (spotkać się) – czynność wykonywana przez dwie osoby, które spotykają się nawzajem.

Choć oba rodzaje czasowników używają zaimka zwrotnego si, różnią się one od siebie w tym, że czasowniki wzajemne zawsze odnoszą się do dwóch lub więcej osób, które angażują się w tę samą czynność.

Podsumowanie

Czasowniki wzajemne w języku włoskim pozwalają wyrazić akcje wykonywane przez dwie lub więcej osoby, które oddziałują na siebie nawzajem. Są one ważnym elementem języka, umożliwiającym wyrażenie relacji międzyludzkich, takich jak miłość, przyjaźń, kłótnie, spotkania i inne interakcje. Zrozumienie ich użycia jest kluczowe, aby móc pełniej komunikować się w języku włoskim, wyrażając wzajemność działań.

 

Condizionale semplice – włoski tryb warunkowy w prostych słowach

Chcesz powiedzieć po włosku „chciałbym”, „zjadłabym” albo „pojechałbym do Włoch”? Do tego właśnie służy tryb warunkowy prosty, czyli condizionale semplice. To bardzo przydatna i elegancka forma, dzięki której Twój włoski brzmi uprzejmiej i naturalniej. 

Co to jest condizionale semplice?

To tryb warunkowy, którego używamy, gdy:

• mówimy o marzeniach, planach, życzeniach,

• chcemy wyrazić uprzejmą prośbę,

• opisujemy sytuacje warunkowe, które mogłyby się wydarzyć.

• Przykłady:

• Vorrei un caffè. – Chciałbym kawę.

• Andrei in Italia ogni estate. – Jeździłbym do Włoch co lato.

• Potresti aiutarmi? – Mógłbyś mi pomóc?

• Jak się tworzy condizionale semplice?

  Bierzemy bezokolicznik (np. parlare, vedere, finire), usuwamy końcówkę -e, i dodajemy odpowiednie końcówki.

  ✔️ Końcówki dla -ARE, -ERE, -IRE są takie same:

• io  -ei
• tu  -esti
• lui, lei - ebbe
• noi - emmo
• voi - este
• loro- ebebro

• Przykłady:

  Parlare (mówić)

  • io parlerei

  • tu parleresti

  • lui/lei parlerebbe

  • noi parleremmo

  • voi parlereste

  • loro parlerebbero

  Vivere (żyć)

  • io vivrei

  • tu vivresti

  • lui vivrebbe

  • noi vivremmo

  • voi vivreste

  • loro vivrebbero

  Finire (kończyć)

  • io finirei

  • tu finiresti

  • lui finirebbe

  • noi finiremmo

  • voi finireste

  • loro finirebbero

  • ⚠️ Uwaga na czasowniki nieregularne

    Niektóre czasowniki mają nieregularny temat, ale końcówki są te same.

    Przykłady:

  • essere → sarei, saresti, sarebbe…

  • avere → avrei, avresti, avrebbe…

  • andare → andrei, andresti, andrebbe…

  • fare → farei, faresti, farebbe…

  • Kiedy używać?

    1. Grzeczne prośby i pytania

    • Potrei avere un bicchiere d’acqua? – Czy mogłabym prosić o szklankę wody?

    • Mi diresti che ore sono? – Powiedziałbyś mi, która godzina?

    2. Marzenia, pragnienia, plany

    • Vorrei vivere vicino al mare. – Chciałbym mieszkać blisko morza.

    3. Hipotetyczne sytuacje

    • Se avessi tempo, viaggerei di più. – Gdybym miał czas, więcej bym podróżował.

    • Podsumowanie

    • Tryb warunkowy prosty to podstawa uprzejmej i eleganckiej komunikacji po włosku. Nie jest trudny, a otwiera drzwi do mówienia o marzeniach, planach i warunkach.

  
  

Dialekt sycylijski – język wyspy między historią, pasją i tożsamością

Kiedy myślimy o języku włoskim, często przychodzi nam do głowy jego wersja „standardowa”, czyli ta, której uczymy się w podręcznikach. Ale Włochy to kraj niezwykłego bogactwa językowego – od północy po południe istnieją dziesiątki dialektów, które niosą ze sobą historię, tradycję i duszę regionów. Jednym z najciekawszych i najbardziej charakterystycznych z nich jest dialekt sycylijski – u sicilianu.

Nie tylko dialekt – czym jest sycylijski?

Choć potocznie mówimy o "dialekcie", wiele językoznawców uznaje sycylijski za język regionalny – ze względu na jego odrębność gramatyczną, fonetyczną i leksykalną od języka włoskiego. Jego korzenie sięgają czasów starożytnych i są efektem wpływów greckich, łacińskich, arabskich, normańskich, hiszpańskich i francuskich.

Sycylijski nie jest tylko „włoskim z południa” – to język, który ewoluował równolegle i ma własną tożsamość.

Gdzie się mówi po sycylijsku?

Dialekt sycylijski jest używany nie tylko na całej wyspie Sycylii, ale także w niektórych częściach Kalabrii i Apulii, a jego warianty można usłyszeć również na Malcie (gdzie wpłynął na język maltański), a nawet w społecznościach sycylijskich rozsianych po świecie – od USA po Argentynę.

Charakterystyczne cechy języka sycylijskiego

🔸 Fonetyka: Sycylijski ma miękki, śpiewny rytm, ale z wyraźnym „ciężarem” południa. Zamiast „casa” usłyszymy „casa” lub „casa” z inną intonacją, ale już „cu” zamiast „chi” (kto), „avi” zamiast „ha” (ma) i „picciotto” zamiast „ragazzo” (chłopak) pokazują, jak różny może być ten język od standardowego włoskiego.

🔸 Gramatyka: W sycylijskim występują inne końcówki czasowników i rzeczowników, np.:

• włoskie „andare” (iść) → sycylijskie „ghiri”

• włoskie „bambino” → sycylijskie „carusu”

🔸 Słownictwo: Zaskakująca ilość słów pochodzi z arabskiego, np.:

• „zibbibbu” (rodzynka) – od arabskiego „zabīb”

• „gabbanedda” (altanka) – od arabskiego „qabban”

• Sycylijski w kulturze i mediach

  Dialekt sycylijski został uwieczniony w filmach, muzyce i literaturze. Możemy go usłyszeć w filmach o mafii, w komediach z Totò, ale także w powieściach Luigi Pirandella czy Andrea Camilleriego (autor serii o komisarzu Montalbano). Piosenki folklorystyczne, zwłaszcza tarantelle siciliane, do dziś śpiewane są w dialekcie.

• Czy warto się go uczyć?

  Dla miłośników języka włoskiego – zdecydowanie tak! Nauka dialektu pozwala lepiej zrozumieć kulturę, ludzi, historię i tożsamość regionu. Poza tym – kto nie chciałby zaskoczyć Sycylijczyków, zamawiając cannolo w lokalnej cukierni po sycylijsku?

• Przykładowe wyrażenia po sycylijsku

• „Comu si?” – Jak się masz?

• „Bongiornu!” – Dzień dobry!

• „Mi piaci assai!” – Bardzo mi się podoba!

• „Ti vogghiu beni” – Kocham cię (dosł. chcę dla ciebie dobrze)

• „Arriveddi” – Do widzenia

• Podsumowanie

  Dialekt sycylijski to nie tylko język – to sposób patrzenia na świat. Pełen emocji, ekspresji, śmiechu i historii. Warto go poznać, jeśli chcemy naprawdę zrozumieć Sycylię – tę gorącą, pełną kontrastów, magiczną wyspę, gdzie każdy kamień i każde słowo opowiadają swoją własną historię.

 

Pasquetta – włoski poniedziałek wielkanocny pełen słońca, śmiechu i... grillowanego mięsa!

Włosi znani są z celebrowania życia – i Pasquetta (czyli poniedziałek wielkanocny) to doskonały tego przykład. Choć Wielkanoc to czas refleksji i rodzinnych spotkań przy stole, Pasquetta to już zupełnie inna historia. To dzień luzu, wspólnych wypadów za miasto i... pikników na trawie!

Skąd się wzięła Pasquetta?

Oficjalnie nazywa się Lunedì dell’Angelo (Poniedziałek Anioła), na pamiątkę spotkania kobiet z aniołem przy grobie Jezusa. Ale we włoskiej kulturze to przede wszystkim czas spędzany z przyjaciółmi i rodziną – na świeżym powietrzu, z dala od wielkanocnego stołu.

Włoskie przysłowie mówi:

"Natale con i tuoi, Pasqua con chi vuoi!"
(Boże Narodzenie z rodziną, Wielkanoc z kim chcesz!)

A Pasquetta? Z kimkolwiek, byle pod gołym niebem! 😄

Jak Włosi świętują Pasquettę?

1. Piknik obowiązkowy!

W parkach, nad jeziorami, w górach i na plażach – gdziekolwiek znajdziesz kawałek zieleni, tam pewnie spotkasz włoską rodzinę z kocem, koszem pełnym jedzenia i... przenośnym grillem. Królują:

• grillowane kiełbaski i mięso (la grigliata)

• tarty warzywne (torta salata)

• ser pecorino i chleb

• jajka na twardo i resztki z wielkanocnego obiadu

2. Wycieczki i spacery

Włosi kochają kontakt z naturą – a Pasquetta to idealny pretekst, by „wyrwać się” z miasta. Organizuje się jednodniowe wypady za miasto, często do winnic, gospodarstw agroturystycznych czy urokliwych miasteczek.

3. Tradycje lokalne

W niektórych regionach odbywają się festyny, procesje lub... bitwy na jajka! W Umbrii i Toskanii często można trafić na lokalne wydarzenia z muzyką, winem i domowym jedzeniem. Każdy region ma coś swojego.

Dlaczego Pasquetta jest taka wyjątkowa?

To dzień, w którym nikt się nie spieszy. Nie chodzi o prezenty ani wielkie przygotowania. W centrum uwagi są bliscy, przyroda i dobra kuchnia. Włoski styl życia w najczystszej postaci.

---

Pasquetta to nie tylko święto – to sposób na życie.
Słońce, jedzenie, śmiech i bycie razem. I choć w Polsce nie obchodzimy tego dnia w ten sam sposób, może warto zainspirować się włoskim zwyczajem i zrobić sobie wiosenny piknik z bliskimi?

A Ty – gdzie zabrałbyś kosz pełen włoskich przysmaków na swoją własną Pasquettę? 🌿🍷

 

„Vado a casa” czy „sono in casa”? Czyli jak nie pomylić się z włoskim „domem”

Jeśli uczysz się włoskiego, z pewnością prędzej czy później trafisz na dwie bardzo podobne frazy: „vado a casa” i „sono in casa”. Obie mówią o domu, ale w różny sposób i – co ważne – używają różnych przyimków. Kiedy więc używać której formy? Już tłumaczę!

„Vado a casa” – Idę do domu

👉 To zdanie oznacza ruch w kierunku domu. Gdy mówimy, że idziemy do domu, używamy czasownika andare (iść) i przyimka a:

• Vado a casa. – Idę do domu.

• Alle 18 vado a casa. – O 18:00 idę do domu.

• Lui torna a casa dopo il lavoro. – On wraca do domu po pracy.

🔸 Ważne: „casa” w tym wyrażeniu nie potrzebuje rodzajnika! Nie mówimy "vado alla casa", tylko „vado a casa”.

 Podsumujmy:

Sytuacja                                           Po włosku                     Po polsku

Gdy idziemy do domu                  Vado a casa                       Idę do domu

Gdy jesteśmy w domu                  Sono in casa                      Jestem w domu

Dlaczego nie mówimy „vado in casa”?

To dobre pytanie! W języku włoskim istnieje pewna grupa miejsc, przy których używa się przyimka „a” bez rodzajnika, gdy mówimy o kierunku. To m.in.:

• a casa – do domu

• a scuola – do szkoły

• a letto – do łóżka

• a teatro – do teatru

• a piedi – pieszo

Ale kiedy już jesteśmy w tych miejscach, mówimy:

• in casa – w domu

• a scuola / in classe – w szkole / w klasie

• a letto / nel letto – w łóżku

• a teatro / in teatro – w teatrze

• a piedi – pieszo (forma stała)

 Proste ćwiczenie dla Ciebie:

Dokończ zdania po włosku:

1. Dopo il lavoro, io __________ (iść do domu).

2. Adesso noi __________ (jesteśmy w domu).

3. Marco non è __________, è uscito.

4. Ogni sera vado __________ alle 20.

Mam nadzieję, że teraz wszystko jest jasne jak włoskie słońce! 🌞
Jeśli podoba Ci się ten wpis i chcesz więcej takich krótkich, praktycznych wyjaśnień gramatycznych – daj znać w komentarzu!
A tymczasem... io vado a casa! 😉

 

Czasowniki dimenticare i scordare – czy to to samo?

Ciao!

Dziś porozmawiamy o dwóch włoskich czasownikach, które na pierwszy rzut oka wydają się oznaczać to samo – dimenticare i scordare. Oba znaczą zapominać. Ale czy można ich używać zamiennie? Czy są jakieś różnice? Już Ci wszystko tłumaczę – prosto i z przykładami!

---

✅ Co oznaczają te czasowniki?

• DIMENTICARE – zapominać

• SCORDARE – też zapominać!

Tak, oba czasowniki mają to samo znaczenie podstawowe – chodzi o zapominanie czegoś. Ale… jak to często bywa w języku – jest kilka niuansów, które warto znać. 😉

---

📌 1. Styl i użycie

• DIMENTICARE jest bardziej formalne, częściej spotykane w piśmie, książkach, wiadomościach, a także w sytuacjach oficjalnych.

• SCORDARE jest bardziej potoczne, używane na co dzień w mowie. Często pojawia się w rozmowach między przyjaciółmi.

👉 Przykład:

• Ho dimenticato l’appuntamento col dottore. – Zapomniałem o wizycie u lekarza. (brzmi bardziej neutralnie/formalnie)

• Scusa, ho scordato le chiavi a casa! – Przepraszam, zapomniałem kluczy w domu! (bardziej potocznie)

---

📌 2. Użycie z zaimkiem „si” – forma zwrotna

Czasowniki te mogą być też używane zwrotnie:

• dimenticarsi (di qualcosa)

• scordarsi (di qualcosa)

💡 W wersji zwrotnej dodajemy „si” i używamy przyimka „di”.

👉 Przykład:

• Mi sono dimenticato di chiamarti. – Zapomniałem do Ciebie zadzwonić.

• Ti sei scordata del nostro incontro? – Zapomniałaś o naszym spotkaniu?

Uwaga: forma zwrotna jest bardzo powszechna w języku mówionym.

---

🧠 Jak zapamiętać różnicę?

🔹 Jeśli chcesz brzmieć bardziej neutralnie lub oficjalnie – wybierz dimenticare.
🔹 Jeśli mówisz z przyjaciółmi lub piszesz wiadomość na WhatsAppie – scordare będzie idealne.

Oba są poprawne i bardzo często używane – ważne, żeby pamiętać o konstrukcji z „di” przy formach zwrotnych!

---

🎯 Mini ćwiczenie – spróbuj sam!

Uzupełnij zdania czasownikami dimenticare lub scordare (w odpowiedniej formie):

1. Maria ha __________ il compleanno di sua sorella!

2. Mi sono __________ del tuo messaggio, scusa!

3. Non __________ mai quello che mi hai detto.

4. Scusa, ho __________ il portafoglio!

 

Gucci – włoski sen o modzie, który trwa już sto lat

Gdy myślimy o modzie z charakterem, o stylu, który nie boi się bawić formą, kolorem i konwencją – myślimy o Gucci. To marka, która od ponad wieku zachwyca, zaskakuje, a czasem nawet prowokuje. Gucci to nie tylko torebki i ubrania. To styl życia, który łączy klasykę z odwagą, a luksus z nowoczesnością. Jak to się stało, że włoski dom mody zdobył serca kobiet (i mężczyzn) na całym świecie?

Od Florencji po światowe wybiegi

Historia Gucci zaczyna się w 1921 roku we Florencji, kiedy to Guccio Gucci – zainspirowany elegancją angielskiej arystokracji – otworzył swój pierwszy sklep z luksusową galanterią skórzaną. Początkowo marka specjalizowała się w siodłach i artykułach jeździeckich – stąd charakterystyczne motywy, jak wędzidło, które do dziś zdobi wiele torebek Gucci.

Z biegiem lat Gucci stało się synonimem włoskiego luksusu, a torby, buty i paski z podwójnym logo „GG” zaczęły pojawiać się na ramionach najznamienitszych ikon stylu – od Jackie Kennedy po Grace Kelly.

Torebki Gucci – sztuka użytkowa

W świecie Gucci torebka to coś więcej niż praktyczny dodatek. To manifest osobowości. Jednym z najsłynniejszych modeli jest Dionysus – elegancka, ale odważna, z charakterystyczną sprzączką w kształcie podwójnej głowy tygrysa. To połączenie mitologii, historii i ekstrawagancji w jednym dodatku.

Inny kultowy model to GG Marmont – miękka, pikowana torebka z dużym logo z przodu. Idealna zarówno do eleganckich stylizacji, jak i tych bardziej casualowych. Gucci wie, jak trafić w gusta kobiet, które chcą wyróżniać się z tłumu.

Nie tylko moda – to filozofia

Za sukcesem Gucci nie stoją tylko produkty, ale także odważne decyzje kreatywnych dyrektorów. W ostatnich latach to właśnie Alessandro Michele zmienił oblicze marki, wprowadzając do niej ducha romantyzmu, tajemniczości i lekko hipisowskiego klimatu. Pokazy mody Gucci to często małe spektakle – pełne symboli, historii, inspiracji literackich i artystycznych.

Marka nie boi się mówić głośno o różnorodności, o tożsamości, o wolności bycia sobą. Kampanie Gucci często przełamują stereotypy, angażując osoby z różnych środowisk, kultur i orientacji.

Gucci a popkultura

Gucci to również ukochana marka celebrytów. Nosi ją Harry Styles, nosiła ją Lady Gaga (także w filmie House of Gucci), noszą ją influencerki i ikony stylu z całego świata. Marka pojawia się w piosenkach, filmach i na czerwonych dywanach.

Logo Gucci stało się symbolem luksusu, ale także odważnego podejścia do mody. Można je zobaczyć na sneakersach, dresach, okularach przeciwsłonecznych i... nawet na tapetach i meblach, bo marka od lat rozwija również linię Gucci Home.

Gucci dzisiaj – co nas przyciąga?

To, że Gucci umie zaskakiwać, balansując pomiędzy przeszłością a przyszłością. To marka, która ma swoje korzenie, ale nie boi się iść z duchem czasu. W każdej torebce, sukience czy apaszce czuć włoską pasję, rzemiosło i artystyczną duszę.

Dla wielu kobiet posiadanie torebki Gucci to spełnienie marzenia – o elegancji, luksusie, ale też o byciu sobą, nawet jeśli oznacza to łamanie modowych zasad.

Gucci to nie tylko moda. To historia. To sztuka. To odwaga.
A Ty? Czy jesteś gotowa na odrobinę włoskiego szaleństwa w swojej szafie?

 

"Cin cin!" – co znaczy to włoskie powiedzenie i kiedy go używać?

Jeśli kiedykolwiek byłeś we Włoszech lub oglądałeś włoski film, jest duża szansa, że usłyszałeś radosne „cin cin!” podczas wznoszenia toastu. To krótkie, melodyjne wyrażenie ma w sobie dużo uroku, ale czy wiesz, skąd pochodzi i co dokładnie oznacza?

Co znaczy „cin cin”?

„Cin cin” to włoski odpowiednik naszego „na zdrowie!” lub angielskiego „cheers!”. Używa się go podczas wznoszenia toastu, najczęściej w sytuacjach towarzyskich, przy kieliszku wina, prosecco lub nawet przy filiżance espresso (tak, we Włoszech można żartobliwie wznieść toast nawet kawą!).

Skąd się wzięło to słowo?

Choć brzmi bardzo włosko, „cin cin” ma... azjatyckie korzenie! Najprawdopodobniej pochodzi z języka chińskiego – od wyrażenia "qǐng qǐng" (請請), co oznaczało grzeczne „proszę, proszę” i było używane przez chińskich gospodarzy podczas toastów. W XIX wieku europejscy żeglarze i kupcy przejęli to wyrażenie i zaczęli używać go podczas spotkań towarzyskich. Włoski odpowiednik „cin cin” przyjął się jako onomatopeja – dźwiękonaśladowcze nawiązanie do brzęku szkła.

Jak się wymawia „cin cin”?

Wymowa jest bardzo prosta: [cin cin]. Obie sylaby są akcentowane równo i wymawia się je szybko, z uśmiechem!

Kiedy używać „cin cin”?

W każdej sytuacji, gdy wznosisz toast – zarówno formalnie, jak i zupełnie na luzie. Możesz powiedzieć „cin cin!”:

• podczas kolacji z przyjaciółmi,

• na weselu lub przyjęciu,

• na romantycznej randce z kieliszkiem wina,

• w czasie wakacji we Włoszech – Włosi to uwielbiają!

Dodatkowy tip: Włosi często patrzą sobie w oczy przy toastach. Uważa się, że to przynosi szczęście – i jest po prostu sympatyczne!

Uwaga na faux pas

Choć „cin cin” brzmi niewinnie, uważaj z jego użyciem w niektórych krajach Azji (np. w Japonii), gdzie może być kojarzone z czymś zupełnie innym. W Europie jednak to słowo jest całkowicie bezpieczne i mile widziane, zwłaszcza we włoskim kontekście.

Podsumowanie

„Cin cin” to małe słowo, ale ma wielką moc – wyraża radość, bliskość i chęć świętowania chwili. Jeśli chcesz poczuć się choć trochę jak we włoskiej trattorii z widokiem na morze, wystarczy kieliszek ulubionego wina, towarzystwo bliskich osób i serdeczne: „Cin cin!” 🍷

 Settimana Santa we Włoszech – duchowość, tradycja i niezwykła atmosfera

Wielki Tydzień – po włosku Settimana Santa – to czas wyjątkowy w całych Włoszech. Przepełniony duchowością, symboliką i barwnymi procesjami, przyciąga uwagę nie tylko wierzących, ale także turystów z całego świata. Włoska Settimana Santa to więcej niż przygotowanie do Wielkanocy – to spektakl wiary, tradycji i sztuki, w którym szczególne miejsce zajmują lokalne zwyczaje i emocje.

Niedziela Palmowa – Domenica delle Palme

Tydzień rozpoczyna się Domenica delle Palme, kiedy Włosi przynoszą do kościołów gałązki oliwne – symbol pokoju i odnowy. W niektórych regionach, zwłaszcza na południu Włoch, gałązki te są misternie plecione przez starsze kobiety i rozdawane rodzinie oraz sąsiadom. To dzień radosny, pełen słońca i nadziei, który symbolicznie otwiera drzwi do najważniejszego tygodnia w roku liturgicznym.

Wielki Czwartek – Giovedì Santo

Giovedì Santo to dzień, w którym wspomina się Ostatnią Wieczerzę. W kościołach odbywa się uroczyste umywanie nóg – gest pokory i miłości. Tego dnia wiele osób odwiedza tzw. sepolcri, czyli symboliczne groby Chrystusa, przygotowane w pięknie udekorowanych kaplicach. Często wizyta w siedmiu kościołach jednej nocy jest rodzinną tradycją, szczególnie w południowych Włoszech.

Wielki Piątek – Venerdì Santo

To kulminacyjny moment Settimana Santa. W całym kraju odbywają się procesje pasyjne, odzwierciedlające drogę krzyżową Jezusa. Najbardziej znane mają miejsce w Taranto, Ennie, Sorrento czy Trapani, gdzie uczestnicy – często w tradycyjnych strojach i z zakrytymi twarzami – niosą figury Matki Boskiej i Jezusa. Procesje są niezwykle emocjonalne, często towarzyszą im śpiewy, łzy i cisza przerywana jedynie dźwiękiem bębnów.

Wielka Sobota – Sabato Santo

Włosi spędzają Sabato Santo na przygotowaniach do świątecznego obiadu, ale także w duchowym oczekiwaniu. Wieczorem odbywa się Wigilia Paschalna – uroczysta msza, podczas której kościół rozświetla się światłem świec, a dzwony, które milczały od Wielkiego Czwartku, znów zaczynają bić.

Wielkanoc – Pasqua

Pasqua to święto życia, radości i rodziny. Na stole królują regionalne dania, takie jak agnello (jagnięcina), colomba (drożdżowe ciasto w kształcie gołębicy), czy torta pasqualina (placek ze szpinakiem i jajkiem). Wiele rodzin odwiedza się nawzajem, a dzieci otrzymują ogromne czekoladowe jajka z niespodzianką.

Wielkanocny Poniedziałek – Pasquetta

Włosi kochają Pasquettę! To dzień wycieczek, pikników i wspólnego biesiadowania na łonie natury. Rodziny i przyjaciele ruszają w góry, nad jeziora lub do parków, by świętować zakończenie Settimana Santa w radosnej atmosferze.

Settimana Santa we Włoszech to czas pełen kontrastów – ciszy i muzyki, refleksji i radości, sacrum i codzienności.
To wyjątkowa okazja, by zobaczyć Włochy w innym świetle – nie tylko jako kraj pizzy i mody, ale także głębokiej duchowości i pięknych rytuałów.

A Ty? Brałeś/aś kiedyś udział w procesji we Włoszech? Jakie wspomnienia masz z włoskiej Wielkanocy?
Podziel się w komentarzu!

 

Andarsene – mały czasownik, wielka moc. Jak zrozumieć i używać „andarsene” po włosku?

Włoski czasownik andarsene potrafi na początku zdezorientować. Składa się z kilku „elementów”, ma nieregularną odmianę, a do tego niesie w sobie więcej emocji, niż mogłoby się wydawać. Ale spokojnie – krok po kroku wyjaśnię, o co w nim chodzi i jak go używać naturalnie, tak jak robią to Włosi.

🔍 Co właściwie oznacza andarsene?

To czasownik złożony z:

• andare (iść),

• si (zaimek zwrotny),

• ne (zaimek „stamtąd”, „z tego miejsca”).

Andarsene oznacza odejść, wynieść się, zniknąć z jakiegoś miejsca – często z odcieniem emocjonalnym, np. złości, ulgi albo rozczarowania.

📌 Przykłady:

• Me ne vado! – Idę sobie! / Wychodzę stąd!

• Se n’è andato senza dire una parola. – Odszedł, nie mówiąc ani słowa.

• Ce ne andiamo? – Idziemy już? / Zbieramy się?

🧠 Co dokładnie się tu dzieje?

Zerknijmy na części:

• me, te, se, ce, ve, se – zaimki zwrotne (odmieniane przez osoby),

• ne – oznacza „z tego miejsca” / „stąd”,

• andare – odmieniany w czasie i osobie.

To wszystko razem tworzy mały językowy „kombajn” 😄

📊 Odmiana w czasie teraźniejszym (presente)

Osoba	Forma
io	me ne vado
tu	te ne vai
lui / lei	se ne va
noi	ce ne andiamo
voi	ve ne andate
loro	se ne vanno

Brzmi trochę jak forma magiczna? Może i tak, ale po kilku powtórzeniach wejdzie Ci w krew!

🕘 Czas przeszły (passato prossimo)

Tutaj używamy essere jako czasownika posiłkowego:

• Me ne sono andata. – Odeszłam.

• Ce ne siamo andati. – Wyszliśmy.

Uwaga: końcówki odmieniają się jak zawsze przy essere – według rodzaju i liczby.

🗣️ Kiedy używać andarsene?

• Gdy wychodzisz z jakiegoś miejsca, z uczuciem zmęczenia, znudzenia, ulgi albo po prostu „mam dość”:

  • Ne ho abbastanza. Me ne vado. – Mam już dość. Wychodzę.

• Gdy ktoś odszedł, opuścił jakieś miejsce:

  • Giulia se n’è andata mezz’ora fa. – Giulia wyszła pół godziny temu.

• Gdy proponujesz wyjście, elegancko:

  • Che ne dici se ce ne andiamo? – Co powiesz na to, żebyśmy już poszli?

---

💡 Dlaczego warto znać andarsene?

Bo Włosi go używają bardzo często, zwłaszcza w mowie potocznej. To jeden z tych czasowników, które sprawiają, że brzmisz naturalnie – jak ktoś, kto naprawdę „czuje” język, a nie tylko się go uczy.

---

✅ Na koniec – szybkie ćwiczenie

Spróbuj przetłumaczyć na włoski (odpowiedzi poniżej):

1. Idę sobie!

2. Oni już sobie poszli.

3. Chcesz już wyjść?

4. Odszedł bez pożegnania.

👇
Odpowiedzi:

1. Me ne vado!

2. Se ne sono andati.

3. Vuoi andartene?

4. Se n’è andato senza salutare.

 

Włoskie zaimki wskazujące – jak je rozpoznać i poprawnie używać?

Zaimki wskazujące to jedne z podstawowych elementów języka, które pozwalają nam mówić o rzeczach znajdujących się blisko lub daleko, w sposób określony i konkretny. W języku włoskim mamy kilka takich zaimków, które warto poznać i zrozumieć, żeby móc swobodnie mówić i pisać.

🔹 Czym są zaimki wskazujące?

To słowa, które „wskazują” na coś lub kogoś – przedmioty, osoby, miejsca – zazwyczaj w zależności od ich położenia względem mówiącego. Odpowiadają polskim: ten, tamten, to, tamto, ci, tamci.

🔸 Najważniejsze włoskie zaimki wskazujące

Zaimki	Liczba pojedyncza	Liczba mnoga	Znaczenie
Questo / Questa	questo (m.) questa (ż.)	questi (m.) queste (ż.)	ten / ta / to (blisko mówiącego)
Quello / Quella	quello (m.) quella (ż.)	quelli (m.) quelle (ż.)	tamten / tamta / tamto (daleko od mówiącego)

🔹 Przykłady użycia

✅ Questo / Questa / Questi / Queste

– Questo libro è interessante.
(Ta książka jest interesująca.)

– Questa ragazza è simpatica.
(Ta dziewczyna jest sympatyczna.)

– Questi pantaloni sono nuovi.
(Te spodnie są nowe.)

– Queste mele sono dolci.
(Te jabłka są słodkie.)

👉 Uwaga: „questo” jest używane, gdy coś znajduje się blisko mówiącego – fizycznie lub emocjonalnie.

✅ Quello / Quella / Quelli / Quelle

– Quello zaino è pesante.
(Tamten plecak jest ciężki.)

– Quella casa è molto vecchia.
(Tamten dom jest bardzo stary.)

– Quelli uomini sono italiani.
(TAMCI mężczyźni są Włochami.)

– Quelle scarpe sono belle.
(Tamte buty są ładne.)

👉 Uwaga: „quello” odnosi się do rzeczy bardziej oddalonych (w czasie lub przestrzeni), także w znaczeniu emocjonalnym – coś obcego, „tamto”.

🔹 Uwaga na formy „quello” przed rzeczownikami!

Zaimki wskazujące mogą występować przed rzeczownikami, pełniąc funkcję przymiotników wskazujących. Wtedy forma „quello” odmienia się podobnie jak rodzajniki określone!

Rodzajnik	Forma „quello”
il libro	quel libro
lo zaino	quello zaino
l’amico	quell’amico
i libri	quei libri
gli zaini	quegli zaini
la ragazza	quella ragazza
l’arancia	quell’arancia
	Podsumowanie questo/questa/questi/queste – wskazuje na coś bliskiego quello/quella/quelli/quelle – wskazuje na coś dalekiego Uważaj na formy quello przed rzeczownikiem – działają jak przymiotniki i zmieniają się zależnie od rodzaju i liczby!  Wskazówka dla uczących się: Spróbuj opisać przedmioty wokół siebie, używając „questo” i „quello”. Na przykład: Questo è il mio telefono. Quella sedia è vuota. Questi biscotti sono per te! Im więcej ćwiczysz, tym szybciej poczujesz różnicę między tym, co jest „tu i teraz”, a tym, co „tam”.

 

Włoskie śniadanie: smak prostoty i codzienny rytuał

Włoskie śniadanie (colazione) to nie tylko posiłek — to codzienny rytuał, który łączy smak, aromat i chwilę wytchnienia. Choć może zaskoczyć swoją prostotą, stanowi esencję włoskiego stylu życia: lekkość, elegancję i radość z małych przyjemności.

☕ Co jedzą Włosi na śniadanie?

Typowe włoskie śniadanie jest słodkie i lekkie. Najczęściej składa się z:​

• Cornetto – drożdżowy rogalik przypominający francuskiego croissanta, często nadziewany kremem waniliowym, czekoladowym lub marmoladą.​

• Cappuccino – kawa z mleczną pianką, podawana zazwyczaj tylko rano.​

• Espresso – mała, mocna kawa, idealna na szybki start dnia.​

W domach Włosi często sięgają po fette biscottate (sucharki) z masłem i dżemem lub brioche (słodkie bułeczki).​

🏙️ Śniadanie w barze – włoski rytuał

Dla wielu Włochów poranek bez wizyty w barze to dzień stracony. Zamawiając „un cappuccino e un cornetto, per favore” (poproszę cappuccino i rogalika), stają przy ladzie, delektując się chwilą. To nie tylko posiłek, ale także okazja do krótkiej rozmowy z barmanem czy sąsiadem.

 Przydatne zwroty po włosku

• Buongiorno! – Dzień dobry!​

• Vorrei un cappuccino e un cornetto, per favore. – Poproszę cappuccino i rogalika.

• Il conto, per favore. – Poproszę rachunek.​

• Grazie! – Dziękuję!​

• Arrivederci! – Do widzenia!

•  Regionalne wariacje

  W różnych regionach Włoch śniadanie może się nieco różnić:​

  • Sycylia: latem popularna jest granita (mrożony deser) z brioche.​

  • Neapol: sfogliatella – chrupiące ciastko z nadzieniem z ricotty.​

  • Północne Włochy: często podaje się ciasto typu ciambella (włoska babka).

  Choć włoskie śniadanie może wydawać się skromne, kryje w sobie bogactwo smaków i tradycji. To nie tylko posiłek, ale chwila relaksu i radości, która pozwala rozpocząć dzień z uśmiechem.​

  Buona colazione!

  ​