Imperfetto – jak używać przeszłego niedokonanego w języku włoskim?

Czas przeszły imperfetto (imperfetto dell’indicativo) to jeden z najczęściej używanych czasów w języku włoskim. Pomaga opowiadać o przeszłości w sposób opisowy, wyrażać nawyki oraz mówić o czynnościach trwających w danym momencie. Jeśli uczysz się włoskiego, warto dobrze poznać ten czas, ponieważ przyda Ci się zarówno w rozmowach, jak i w narracji. Jak go poprawnie stosować? Sprawdźmy!

Kiedy używać imperfetto?

Imperfetto używamy w kilku kluczowych sytuacjach:

1. Opisywanie przeszłości – gdy chcemy mówić o stanie, wyglądzie lub warunkach w danym momencie przeszłości.

   • Era una giornata calda e soleggiata. (Był ciepły i słoneczny dzień.)

   • Quando ero piccolo, avevo i capelli lunghi. (Kiedy byłem mały, miałem długie włosy.)

2. Czynności powtarzające się w przeszłości – gdy coś działo się regularnie, np. nawyki, zwyczaje.

   • Da bambino, andavo spesso al parco. (Jako dziecko często chodziłem do parku.)

   • Ogni estate passavamo le vacanze al mare. (Każdego lata spędzaliśmy wakacje nad morzem.)

3. Czynności trwające w przeszłości – gdy opisujemy coś, co działo się w określonym czasie, ale nie mamy na myśli zakończenia tej czynności.

   • Mentre studiavo, mia madre preparava la cena. (Podczas gdy się uczyłem, moja mama przygotowywała kolację.)

   • I bambini giocavano nel giardino. (Dzieci bawiły się w ogrodzie.)

4. Tło dla innego wydarzenia w przeszłości – często imperfetto łączy się z passato prossimo, opisując sytuację, w której wydarzyło się coś nagłego.

   • Leggevo un libro quando il telefono ha squillato. (Czytałem książkę, gdy zadzwonił telefon.)

   • Camminavamo per la strada quando è iniziato a piovere. (Spacerowaliśmy ulicą, kiedy zaczęło padać.)

Jak tworzyć formy imperfetto?

Aby poprawnie odmieniać czasowniki w imperfetto, wystarczy wziąć temat czasownika w pierwszej osobie liczby mnogiej (noi) w czasie teraźniejszym i dodać odpowiednie końcówki.

Końcówki imperfetto

Osoba	-ARE	-ERE	-IRE
io	-avo	-evo	-ivo
tu	-avi	-evi	-ivi
lui/lei	-ava	-eva	-iva
noi	-avamo	-evamo	-ivamo
voi	-avate	-evate	-ivate
loro	-avano	-evano	-ivano

Przykłady odmiany

• Parlare (mówić) → parlavo, parlavi, parlava, parlavamo, parlavate, parlavano

• Leggere (czytać) → leggevo, leggevi, leggeva, leggevamo, leggevate, leggevano

• Dormire (spać) → dormivo, dormivi, dormiva, dormivamo, dormivate, dormivano

Czasowniki nieregularne

Na szczęście w imperfetto istnieje niewiele nieregularnych czasowników. Oto trzy najważniejsze:

• Essere (być): ero, eri, era, eravamo, eravate, erano

• Fare (robić): facevo, facevi, faceva, facevamo, facevate, facevano

• Dire (mówić): dicevo, dicevi, diceva, dicevamo, dicevate, dicevano

Ćwiczenie dla Ciebie!

Spróbuj uzupełnić zdania odpowiednią formą imperfetto:

1. Da piccolo ________ (giocare) sempre con i miei amici.

2. Quando ero giovane, ________ (andare) spesso al cinema.

3. Mentre tu ________ (studiare), io preparavo la cena.

4. Ieri pioveva e il vento ________ (soffiare) forte.

Podsumowanie

Czas imperfetto jest niezwykle przydatny w języku włoskim i warto go dobrze opanować. Służy do opisywania przeszłości, nawyków, czynności trwających i tła wydarzeń. Dzięki regularnym końcówkom jest łatwy do nauczenia, a tylko kilka czasowników jest nieregularnych. Teraz czas na praktykę – zacznij używać imperfetto w swoich rozmowach i ćwiczeniach!